دانههای روغنی مانند کلزا، کنجد، سویا به دلیل کاربردهای فراوانی که در تغذیه انسان، دام، طیور و صنایع روغنکشی دارند از جایگاه ویژه ای در بین محصولات کشاورزی در خوزستان برخوردا هستند.
اگر چه خوزستان در تولید دانههای روغنی کلزا رتبه دوم کشور را دارد اما صنایع تبدیلی خاصی که بتواند این محصول را فراوری کرده و به مصارف دیگری در استان برساند وجود ندارد و کلزای استان پیش از برداشت برای مصارف کارخانههای روغن کشی استانهای دیگر پیش فروش میشود.
ورود بخش خصوصی به خرید دانههای روغنی کلزا
علی بهبهانی یکی از کشاورزان کشت کلزا در بخش زیدون بهبهان است که در رابطه با مشکلات کشت دانه روغنی کلزا میگوید: سال گذشته دولت محصول(دانههای روغنی) را به واسطه بخش خصوصی به صورت تضمینی از کشاورز خریداری میکرد اما امسال دولت از خرید تضمینی شانه خالی کرده تا بخش خصوصی وارد شود.
وی افزود: ورود بخش خصوصی نگرانیهایی را برای کشاورزان ایجاد کرد چرا که ممکن است بخش خصوص پول خرید محصول را دیر پرداخت کند، یا به بهانههایی همچون افت محصول، قیمت کمتری را برای خرید در نظر بگیرید.
این کشاورز با بیان اینکه قبلاً محصول کلزار را به کارخانه روغن در گچساران ارسال میکردیم، گفت: اکنون میگویند بخش خصوصی باید بیاید با کشاورز قرارداد ببندد که پس از برداشت محصول را از کشاورز خریداری کند.
بهبهانی بیان کرد: مهمترین مشکل ما در منطقه نداشتن سیلوی مناسب در فصل برداشت کلزا است، چرا که گاهاً بارندگیهایی اتفاق میافتد که برای خریدار و کشاورز مشکلاتی را به وجود میآورد.
وی افزود: معمولاً خریدار پس از پایان بارندگی اقدام به خرید محصول میکند و از آنجایی که سیلوهای ما روباز است بسیاری از دانههای روغنی کلزا در بارندگی از بین میرود.
بهبهانی عنوان کرد: وقتی باران به دانه کلزا بخورد دانه باز شده و ریزش میکند و ممکن است محصولی که سه تن بازدهی دارد به دلیل بارندگی به یک تن برسد.
وی بیان کرد: کنجد دیگر محصولی است که در مهرماه برداشت میکنیم اما با توجه به سهولت برداشت،کلزار بیشتر کشت میشود.
بهبهانی با اشاره به افزایش ۶ برابری قیمت نهادههای کشاورزی مثل کود و سم، گفت: قیمت کود فسفات از ۷۰ هزار تومان در سال گذشته به ۴۲۰ هزار تومان با نرخ دولتی و قیمت یک لیتر سم ۱۸۰ هزار تومانی به ۷۰۰ هزار تومان افزایش پیدا کرده است.
وی با انتقاد از نبود نظارت در بازار سموم و اینکه کشاورز درگیر یک بازار تجاری شده است، عنوان کرد: طرف مدرک مهندسی راه و ساختمان دارد که برای راهاندازی فروشگاه سم فروشی از مدرک مهندسی کشاورزی فرد دیگری استفاده میکند و ماهیانه هزینهای را به صاحب مدرک پرداخت میکند.
افزایش قیمت نهادههای کشاورزی
رضا درویشی از دیگر کشاورزانی است که محصول کلزا را در شهرستانهای شوش و دهلران میکارد، وی میگوید: از سال گذشته به دلیل اینکه کشت کلزا به صرفهتر از کشت گندم است از ظرفیت اراضی زراعی برای کشت کلزا استفاده شده است.
وی افزود: اما افزایش چند برابر قیمت نهادههای کشاورزی به ویژه سموم به صرفه بودن کشت محصول کلزا را پایین آورده است.
این کشاورز گفت: در حالی که قیمت کودهای کشاورزی ده برابر شده است اما قیمت هر کیلو کلزا تنها دو برابر شد قطعاً این شرایط در صورتی که تناژ محصول پایین باشد به صرفه نیست.
ورود بخش خصوصی به خرید دانههای روغنی
تورج نوروزی معاونت بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی در این رابطه در گفتوگو با خبرنگار فارس در اهواز، اظهار کرد: اتفاق خوبی که امسال در کنار تصویب قیمت تضمینی کلزار رخ داد این بود که با کارخانههای روغن کشی صحبت شد که محصول را از کشاورزان پیش خرید کرده و قرارداد ببندند.
نوروزی افزود: کارخانههای روغنکشی نیز هزینه یکسری نهادهها مانند کود و بذر را به کشاورزان میدهند و کشاورز متعهد میشود در زمان برداشت محصول خود را به کارخانه بدهد، این شیوه اطمینانی را برای خرید کل محصول به کشاورز داده و برای کشاورز انگیز ایجاد میکند.
معاونت بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی در رابطه با الزام بودن یا نبودن فروش کلزا توسط کشاورز به کارخانههای روغن کشی، گفت: کشاورز مختار است محصول خود را به کارخانه یا دولت بفروشد اما کارخانهداران حاضر شدند محصول کلزا را بیشتر از خرید تضمینی از کشاورز خریداری کنند.
نوروزی با اشاره به اهمیت کشت کلزا، بیان کرد: با توجه به حجم تولید دانههای روغنی که در خوزستان داریم درجه خوداتکایی کشور در روغن بسیار پایین است.
وی افزود: قطعاً اگر به میزان کافی کشت کلزا وجود داشته باشد نیازی به واردات کلزا نخواهیم داشت، خودکفا نمیشویم اما درجه خودکفایی ما بالاتر میرود.
نوروزی با بیان اینکه کشاورزان سراغ محصولاتی میروند که درآمد بیشتری برای آنها دارند، گفت: جدیداً روی ظرفیتهای محصول کلزا زیاد کار شده است و با توجه به قیمت اخیری که برای کشت کلزا مصوب شد کشاورز کلزا مانند بنگاه اقتصادی عمل میکند.
وی عنوان کرد: بر اساس مصوبه شورای اقتصاد دولت خرید تضمینی هر کیلو کلزا را برای سال زراعی ۹۹ ۷ هزار و ۸۰۰ هزار تومان مصوب کرد.
نوروزی افزود:امسال حدود ۲۴ تا ۲۵ هزار هکتار کشت قردادی کلزا با کارخانههای روغنکشی داشتیم.
وی با اشاره میزان تولید کلزا در خوزستان، بیان کرد: سال گذشته ۵۷ هزار هکتار کشت کلزا در استان داشتیم که از این میزان ۹ هزار هکتار کشت دیم و ۴۸ هزار هکتار کشت آبی بود.
نوروزی افزود: امسال سطح کشت کلزای استان ۶۷ هزار هکتار بود که از میزان دو هزار هکتار به صورت دیم است و کشت همچنان ادامه دارد.
وی با بیان اینکه خرید محصول کنجد تضمینی نیست و برای مصرف بازار است، عنوان کرد: کشت کنجد در تابستانه است و در تناوب با کشت گندم قرار دارد
نوروزی افزود: در تابستان سال گذشته حدود ۱۵ هزار هکتار سطح مصوب کشت کنجد ما بود که ۳۰ هزارو ۱۵ هکتار یعنی بیش از سطح مصوبی که برای ما پیشبینی شده بود کشت کردیم.
مراوده بین بخش خصوصی و کشاورز بدون نظارت انجام میشود
جمشید بنیفرید رئیس سازمان تعاون روستایی خوزستان با انتقاد از شیوه فروش کلزا در خوزستان، اظهار کرد: اکنون کشتهای کلزا قراردادی شدهاند و چند شرکت بزرگ برای پیش خرید کردن محصول کلزا ورود کردهاند.
وی با بیان اینکه از این شرکتها خواستهاند مستقیم با کشاورز قرارداد ببندید، افزود: این شرکتها گفتهاند پنج درصد بالاتر از قیمتی که دولت تعیین کرده محصول را از کشاورز میخریم اما تجربه ثابت کرده در بحث وزن کشی دولت هم از پس از این شرکتها برنیامده است چگونه کشاورز بتواند از پس از این شرکتها بر بیاید.
رئیس سازمان تعاون روستایی خوزستان گفت: قبلاً در مورد رطوبت یک درصد و دو درصد مالکان این شرکتها با ما چانه میزدند حال با این شرایط کشاورز میتواند با آنها مراوده کند.
بنیفرید با بیان اینکه تعامل بین کشاورز و شرکتهای متقاضی خرید کلزا بدون نظارت دولتی انجام میشود، عنوان کرد: تعاون روستایی مباشر اداره غله بود یعنی محصول را از کشاورز میگرفتیم و به کارخانه تحویل میدادیم.
۳۹ مرکز خرید کلزا در استان ایجاد کردیم
اما امید جهانژادیان مدیرکل غله و خدمات بازرگانی خوزستان با اظهار بیاطلاعی از پیش فروش کردن محصول کلزا توسط کشاورزان و فروش آن به استانهای دیگر، اظهار کرد: صدرصد محصول کلزا از کشاورزان خریداری شد و تمام کارهای مربوط به پرداخت پول، نگهداری محصول، ارسال به استانهای دیگر و …. به عهده ما است.
وی افزود: کشاورز هیچ الزامی ندارد که محصول خود را به چه کسی بفروشد اما ما به عنوان متولی خرید ۳۹ مرکز خرید کلزا در استان ایجاد کردیم و اجازه نمیدهیم کشاورز با مشکلی مواجه شود.
مدیرکل غله و خدمات بازرگانی خوزستان گفت: ما محصول را در کنار مزرعه از کشاورز خریداری میکنیم و دیگر کشاورز نگران نیست که آیا محصولش به فروش میرسد یا نمیرسد، کارخانه روغنکشی آن را خریداری میکند یا خیر.
به گزارش خبرگزاری فارس، خوزستان در زمینه تولید کلزا پس از استان گلستان در جایگاه دوم و در زمینه تولید کنجد پس از استان فارس در رتبه دوم قرار دارد.
بهبهان، دزفول، رامـهرمز، هنـدیجان، ایـذه، اندیمشک، اهواز و شوش از جـمله شهرستانهای استان خوزستان است که در آنها دانه های روغنی کشت میشود.
انتهای پیام/