گذر تیر از مقابل خورشید را از دست ندهید

مهندس «مسعود عتیقی» روز یکشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با اعلام این خبر افزود: متاسفانه با وجود غروب خورشید در ساعت ۱۷ این روز (دوشنبه ۲۰ آبان)، تمامی بخش های عبور این سیاره از مقابل خورشید در کشورما قابل مشاهده نیست و علاقمندان تا ساعت ۱۷ (۵ بعدازظهر) فرصت دارند که این پدیده زیبای نجومی را مشاهده کنند.

وی خاطر نشان کرد: آخرین باری که تمامی مراحل عبور سیاره تیر از مقابل خورشید در ایران قابل مشاهده بود به ۱۶ سال قبل یعنی به سال ۱۳۸۲ بازمی گردد که پخش زنده آن توسط صدا و سیما و با همکاری واحد پژوهش انجمن نجوم آماتوری ایران انجام شد.

عتیقی در مورد علت ایجاد پدیده گذر (transit) گفت: سیارات داخلی تیر و ناهید از زمین به خورشید نزدیکتر هستند و به همین دلیل شرایطی ایجاد می شود که گاهی اوقات این سیارات از مقابل دایره خورشید عبور کنند. اما در هر مقارنه داخلی یعنی وضعیتی که سیارات تیر یا ناهید بین زمین و خورشید باشند، با توجه به انحراف مداری این سیارات نسبت به مدار زمین، ساکنان کره خاکی نمی توانند شاهد یک گذر باشند. بر این اساس، ساکنان زمین هر ۱۰۰ سال (یک قرن) ۱۳ عبور از سیاره تیر و هر هزار سال (۱۰ قرن) ۱۳ عبور از سیاره ناهید را می توانند مشاهده کنند.

مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران در مورد زمان عبور سیاره تیر از مقابل خورشید در ۲۰ آبان ۱۳۹۸ گفت: تماس اول و مماس شدن سیاره تیر با خورشید ساعت ۱۶:۰۵ دقیقه و ۲۷ ثانیه صورت می گیرد که البته از درون تلسکوپ های مجهز به فیلتر «اچ الفا» می توان این لحظه را به صورت دقیقی مشاهده کرد. تماس دوم یعنی قرارگیری کامل سیاره تیر در مقابل خورشید ساعت ۱۶:۰۷ دقیقه و ۸ ثانیه روی می دهد و تا ساعت ۱۷ همانگونه که اشاره شد رصدگران کشور قادر به مشاهده عبور سیاره تیر از مقابل خورشید هستند هر چند که هر چه به سمت غرب و جنوب غرب کشور برویم زمان بیشتری تا غروب خورشید برای مشاهده گذر تیر فرصت است.

به گفته عتیقی، ساعت ۱۸:۴۹ دقیقه و ۴۸ ثانیه سیاره تیر به میانه مسیر خود می رسد که متاسفانه در ایران قابل مشاهده نیست. ساعت ۲۱:۳۲ دقیقه و ۳۲ ثانیه تماس سوم و لحظه آغاز خروج سیاره تیر از مقابل خورشید خواهد بود. ساعت ۲۱:۳۴ دقیقه و ۱۴ ثانیه به وقت ایران پایان عبور سیاره تیر از مقابل خورشید است.

وی به شدت تاکید کرد که با توجه به عبور سیاره تیر از مقابل خورشید برای رصد این پدیده حتما باید از فیلتر مخصوص رصد خورشید استفاده شود چرا که شدت نور خورشید بسیار بالاست و رصد بدون فیلتر حتی برای لحظه ای کوتاه می تواند برای چشم انسان خطرساز باشد.

مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران ادامه داد: علاقمندان توجه داشته باشند که به علت کوچکی سیاره تیر و دوری این سیاره از زمین برای رصد پدیده گذر سیاره تیر حتما باید از دوربین های دوچشمی نجومی و یا تلسکوپ های آماتوری که مجهز به فیلتر مخصوص رصد خورشید هستند، استفاده کنند.

عتیقی خاطر نشان کرد که انجمن نجوم آماتوری ایران برنامه رصدی ویژه ای جهت مشاهده این پدیده در ۲۰ آبان ۹۸ برای علاقمندان برگزار خواهد کرد.