آلرژی؛ علائم، پیشگیری، درمان

دکتر حانیه راجی ، اظهار کرد: حساسیت‌های فصلی مجموعه‌ای از واکنش‌های سیستم ایمنی بدن هستند که ممکن است با آغاز فصل گرده‌افشانی گل‌ها و اسپور قارچ‌ها و مواد دیگری بروز پیدا کنند.

وی افزود: هر فصلی ممکن است گرده‌افشانی خاص گل‌ها، قارچ‌ها و موارد دیگر را داشته باشد اما بهار و پاییز شایع‌ترین فصل‌های بروز حساسیت‌ها هستند. بسیاری از افراد ممکن است در تمام فصل‌ها دچار مشکل شوند و برخی تنها در یکی دو فصل دچار مشکل می‌شوند.

تفاوت‌های سرماخوردگی و حساسیت

راجی در خصوص تفاوت سرماخوردگی و حساسیت، گفت: علائمی مانند تب، سردرد، گلودردهای خیلی شدید، دردهای عضلانی، استخوان درد، ضعف و بی‌حالی شدید در صورت ابتلا به عفونت‌های ویروسی بروز پیدا می‌کنند. البته سوزش و خارش و التهاب گلو در زمان بروز آلرژی هم بروز پیدا می‌کنند اما به اندازه شدت ابتلا به عفونت‌های ویروسی نیستند.

وی ادامه داد: ممکن است حساسیت‌های فصلی با علائمی مانند سوزش گلو، آبگرفتگی بینی، گرفتگی بینی، ورم چشم، اشک ریزش چشم‌ها و عطسه همراه باشد. گهگاهی آلرژی‌های فصلی همراه با درگیری‌های راه‌های هوایی قسمت‌های تحتانی و علائم شبه آسم همراه هستند و ممکن است سرفه و خس خس سینه هم همزمان با دیگر علائم بروز پیدا کند.

وی تصریح کرد: نکته مهم در تفاوت عفونت‌های ویروسی و آلرژی‌ها این است که مدت علائم آلرژی طولانی‌تر است. ممکن است فردی در طول فصل یا یکی دو ماه از فصل دچار علائم باشد اما عمدتا علائم عفونت‌های ویروسی زمان طولانی ندارد و زودتر تعیین تکلیف می‌شوند و در یک هفته تا ۱۰ روز رو بهبودی می‌رود؛ البته اگر نوع عفونت ویروسی از عفونت‌های شدید مانند کرونا یا آنفلوآنزا نباشد. با این وجود باز هم عفونت‌های ویروسی سیر بهبود کوتاه‌تری دارند.

این فوق تخصص ریه با اشاره به قرار گرفتن در فصل پاییز و وجود عوامل بروز حساسیت در این فصل بیان کرد: فصل پاییز یکی از مهم‌ترین فصل‌هایی است که علائم آلرژی و حساسیت‌های فصلی در آن شروع می‌شوند و ادامه پیدا می‌کنند. البته این مساله ممکن است بر اساس موقعیت جغرافیایی هر منطقه، گرده گیاهان و اسپور قارچ‌های آن منطقه متفاوت باشد.

لزوم توجه به مشکلات تنفسی پاییزی در خوزستان

وی افزود: در فصل پاییز در خوزستان، نگران گرده گیاهان و کلون‌های کنوکارپوس هستیم.  بسیاری اوقات مطرح می‌شود که بعد از نخستین بارندگی‌های پاییز، مردم دچار علائم تنفسی یا آلرژی می‌شوند. کسانی که دچار رینیت آلرژی از جمله عطسه، آبریزش و گرفتگی بینی هستند بیشتر مستعد بروز مشکلات تنفسی بعد از نخستین بارندگی پاییز هستند.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز گفت: رینیت آلرژی یکی از ریزفاکتورهای مهم بروز علائم شبه آسم است و باید کسانی که سابقه آسم یا آلرژی دارند حتما قبل از فرا رسیدن فصل پایز یا قبل از آغاز بارندگی‌ها به پزشک مراجعه کنند.

وی بیان کرد: در فصل تابستان مقداری علائم آلرژی کمتر است بنابراین ممکن است افرادی که علائم خفیفی دارند درمان را قطع کنند و با فرا رسیدن پاییز علائم آن‌ها تشدید می‌شود و اگر درمان نشوند علائم بیماری بیشتر شدت می‌گیرد.

درمان آلرژی

راجی گفت: مهم‌ترین درمان آلرژی‌ها اجتناب از عوامل آلرژی‌زا است اما ممکن است نتوانیم از برخی از آلرژن‌ها کاملا پرهیز کنیم. توصیه می‌شود در این فصل افراد به ویژه کسانی که سابقه آسم یا آلرژی دارند کمتر در محیط بیرون از منزل قرار بگیرند و درب و پنجره‌ها بسته باشند و اگر قرار است به محیط بیرون از خانه بروند حتما از ماسک N۹۵ استفاده کنند.

این فوق تخصص ریه بیان کرد: دست‌ها، صورت، دهان و گلو بعد از برگشت به منزل باید شست‌وشو شوند اما برای کنترل علائم، درمان‌های دارویی نیز وجود دارد که بیماری را کنترل می‌کند.

وی عنوان کرد: تاثیر ژنتیک در بسیاری از بیماری‌ها شناخته شده است؛ در بروز آسم و آلرژی هم سیستم ایمنی فرد باید مستعد باشد یعنی ممکن است یک فرد به عامل آلرژی‌زای خاصی حساسیت نداشته باشد اما فرد دیگر به آن واکنش نشان دهد بنابراین در این شرایط سیستم ایمنی بیشتر از اندازه به عامل آلرژن پاسخ می‌دهد. این موضوع می‌تواند تحت تاثیر عوامل ژنتیکی باشد.

راجی افزود: بیشتر افراد دچار آلرژی، سابقه خانوادگی مثبتی دارند. البته عوامل محیطی و آلودگی هوا نیز در این زمینه بسیار تاثیرگذار هستند.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز افزود: زمانی که فردی آلرژی داشته باشد، رینیت آلرژی می‌تواند با عطسه یا رینوسینوزیت خود را نشان دهد یا فرد دچار مشکلات پوستی و غذایی مانند علائم گوارشی و بیماری‌های التهابی ناشی از آلرژی‌های غذایی شود. اگر آلرژی‌زایی زیاد باشد ممکن است برخی از افراد به چند عارضه به صورت همزمان مبتلا شوند.

راه‌های پیشگیری از بروز حساسیت‌ها

وی بیان کرد: با بازگشایی مدارس عفونت‌های ویروسی یا علائم آلرژی بین کودکان با علائم عطسه، آبریزش یا گرفتگی بینی در مدارس مشاهده می‌شود. سرفه‌های ادامه‌دار در کودکان می‌تواند یکی از تظاهرات آسم باشد اما بسیاری از افراد فکر می‌کند سرماخوردگی است.

راجی افزود: البته شروع علائم می‌تواند با عفونت ویروسی همراه باشد زیرا عفونت‌های ویروسی دستگاه تنفسی فوقانی می‌توانند تشدیدکننده علائم آلرژی و آسم باشند و گاهی تشخیص تفاوت این دو مشکل است.

وی عنوان کرد: توصیه می‌شود این افراد حتما استفاده از ماسک، شست‌وشوی مرتب دست‌ها، استفاده از غذاهای مناسب و غذاهایی که فرآوری نشده باشند را در دستور کار قرار دهند. مصرف فست‌فود و غذاهای کنسروی در بروز آسم یا در کنترل آسم مشکل ایجاد می‌کنند یا این بیماری را تشدید می‌کنند.

این فوق تخصص ریه گفت: بهترین درمان خارش بینی و گلو و عطسه، استفاده از آنتی هیستامین خوراکی یا استنشاقی است. خواب‌آلودگی یکی از عوارض این دارو است اما نسل جدید این دارو کمتر موجب خواب‌آلودگی می‌شود.