عدم دسترسی ایران به واکسن کرونا تا یک‌سال آینده

دکتر علیرضا رییسی با اشاره به اجباری شدن استفاده از ماسک در اماکن عمومی، گفت: یکی از مسائل بسیار مهمی که همه باید رعایت کنند، بحث فاصله‌گذاری فیزیکی و استفاده از ماسک است که البته از قبل هم اعلام شده بود. منتها با توجه به خیز بیماری که در کشور آغاز شده و عدم رعایت پروتکل‌ها از سوی برخی هموطنان و بازگشایی برخی از مراکز تجمعی مانند سالن‌ها و … حتما نیاز است که فاصله گذاری و استفاده از ماسک را داشته باشیم.

ماسک؛ موثرترین و ارزان‌ قیمت‌ترین راه پیشگیری از کرونا
وی افزود: اجباری کردن استفاده از ماسک به نوعی احترام گذاشتن به سلامتی طرف مقابل است. با توجه به بررسی‌هایی که تاکنون در دنیا انجام شده و با توجه به شیوه انتقال ویروس، استفاده از ماسک یکی از موثرترین و ارزان قیمت‌ترین راه‌های پیشگیری از انتقال ویروس است؛ به طوری که اگر دو نفر از ماسک استفاده کنند، حتی اگر یکی از آنها مبتلا باشد و در برابر فردی قرار بگیرد که سالم است، بسته به نوع ماسک می‌تواند بین ۸۵ تا ۹۵ درصد محافظت انجام دهد.

رییسی ادامه داد: بنابراین ماسک به عنوان یک وسیله ساده و ارزان قیمت می‌تواند برای انجام فعالیت های اقتصادی و ادامه زندگی روزمره بسیار کمک کننده باشد. البته با رعایت برخی پروتکل‌های دیگر. بنابراین با توجه به اینکه بازگشایی‌ها انجام شده و توجه به مسائل اقتصادی و معیشتی اهمیت دارد، در دنیا هم به سمت بازگشایی‌ها رفتند و از طرفی با توجه به اینکه این ویروس مدت طولانی با ما خواهد بود و هنوز واکسن آن هم در دسترس نیست و باید با آن یک زندگی مسالمت‌آمیز داشته باشیم، نیاز است که از خودمان و دیگران در برابر این ویروس محافظت کنیم که یکی از راهکارهای موثر این کار استفاده از ماسک است.

ضرورت استفاده از ماسک در تجمعات
معاون بهداشت وزارت بهداشت افزود: بر همین اساس به ویژه تاکید می‌کنم که در تجمعات، محل‌های پر تردد و پر رفت و آمد حتما نیاز است که از ماسک استفاده شود. اگر فردی می‌خواهد وارد بانک، مترو، اتوبوس و … شود، یکی از بهترین راهکارها استفاده از ماسک است که می‌تواند بسیار کمک کننده باشد.

رییسی تاکید کرد: یک نکته بسیار مهم این است که برای قطع زنجیره ویروس نیاز است که به سه نکته اساسی توجه کنیم که سه رکن برای قطع زنجیره انتقال کرونا محسوب می‌شوند؛ اولا رعایت پروتکل‌ها و دستورالعمل‌های بهداشتی از سوی فرد ارائه کننده خدمت، رعایت پروتکل‌های بهداشتی در محل ارائه خدمت یعنی رعایت بهداشت محیط، فاصله‌گذاری، داشتن تهویه مناسب در محیط و… و رعایت پروتکل‌های بهداشتی توسط گیرنده خدمت. این سه ضلع باید باشد تا ویروس منتقل نشود و برای هر سه رعایت پروتکل‌ها لازم است. به عنوان مثال کارمند بانک حتما باید ماسک زده باشد، گیرنده خدمت ماسک داشته باشد و حضور مردم به گونه‌ای باشد که تجمع شکل نگیرد. متاسفانه ما پیش از این شاهد بودیم که برای ثبت‌نام مسائل مختلف، تجمع ایجاد شده و حجم زیاد افراد شانس انتقال بیماری را افزایش می‌دهد. ضمن اینکه در حال حاضر هوا گرم است و ممکن است تهویه به خوبی کار نکند.

وی همچنین گفت: تاکید می‌کنم که دریافت کننده خدمات در اماکن مختلف نیز باید از ماسک استفاده کند. در دنیا در کشورهایی که استفاده از ماسک اجباری شده، جریمه‌های سنگینی برای افرادی که این موضوع را رعایت نکرده اند، اعمال شده است. در کشور ما با توجه به فرهنگ غنی که داریم و امتحان خوبی که مردم طی چند ماه گذشته رخ داده بود و مردم رعایت کردند و حتی رعایت پروتکل‌هایمان در کشور به ۸۰ درصد رسید، شرایط خوبی را داشتیم، اما بعدا کمی عادی سازی اتفاق افتاد و این موضوع باعث شد که رعایت پروتکل ها کاهش یافته و به زیر ۲۰ درصد برسد. در حال حاضر مصوب شده که افرادی که به ویژه در ادارات دولتی ارائه خدمت می‌دهند، باید از سوی مسئول اداره تحت نظارت باشد و اگر ماسک نداشت، تذکر داده شود. همچنین باید از ارائه خدمت به فرد گیرنده خدمتی که ماسک ندارد، اجتناب شود. کسی که بدون ماسک می‌خواهد سوار مترو شود، نباید این اجازه را به او بدهند.

رییسی با بیان اینکه مهمترین نظارت، نظارت خود مردم است، گفت: اگر در یک اتوبوس ۱۰ تا ۱۵ نفر سوار شده باشند و ماسک داشته باشند و فرد جدیدی بدون ماسک سوار شود و مبتلا به کرونا باشد، می‌تواند ۱۰ نفر را با احتمال بالای ۵۰ درصد درگیر کند.

وی درباره ضمانت اجرایی اجباری شدن استفاده از ماسک و رعایت پروتکل های بهداشتی نیز گفت: اولا باید توجه کرد که داشتن پروتکل به تنهایی کارساز نیست. ما جزو اولین کشورهایی بودیم که پروتکل‌ها را به طور کامل تدوین کردیم و برای ۱۳۰۰ شغل پروتکل نوشته و ارسال کردیم و همه مشاغل اعم از تخصصی و… پروتکل داریم. حال در حوزه اجرا باید توجه کرد که در اپیدمی‌ها و در جایی که به رعایت کردن مردم مرتبط است، نوعی مسئولیت اجتماعی است و پذیرش این مسئولیت بسیار مهم است. مردم هم نتیجه این مسئولیت‌پذیری را دیدند و زمانی که به خوبی پروتکل‌ها را رعایت کردند، شاهد کاهش انتقال بیماری بودیم و در اردیبهشت ماه به پایین ترین حد بیماری در کشور رسیدیم، اما بعد از اینکه عادی سازی اتفاق افتاد، مجددا شاهد افزایش بیماری بودیم.

مردم تخلفات کرونایی را به ۱۹۰ گزارش دهند
رییسی ادامه داد: در حال حاضر چند اتفاق می‌افتد، اولا ما سطوح نظارت را تعریف کردیم؛ سطح نظارت مردمی. به این صورت که اگر مردم مشاهده کردند که در جایی پروتکل‌ها رعایت نمی‌شود با شماره تلفن ۱۹۰ تماس بگیرند. ما برای همه مشاغل و کسب و کارها پروتکل تدوین کردیم و همه مشاغل باید QR کدی که برایشان تعریف شده را در جایی که قابل دید باشد، نصب کنند. مردم می‌توانند این کد را با موبایل اسکن کرده و به چهار سوالی که برایشان نمایش داده می‌شود، پاسخ دهند. با این اقدام ما بازخورد گرفته و می‌توانیم نظارت کنیم. تاکنون به دلیل عدم رعایت موازین بهداشتی ۲۸۲ هزار واحد را پلمب کرده‌ایم. از امروز این موضوع تشدید می‌شود. اتحادیه ها، روسای اصناف و وزارتخانه‌ها و ادارات دولتی ملزم به رعایت هستند. برای گیرندگان خدمت هم جریمه‌ای که فعلا در نظر گرفتیم، عدم ارائه خدمت است. یعنی به فردی که ماسک ندارد، خدمت ارائه نمی‌شود. به عنوان مثال اگر فردی بدون ماسک وارد یک پاساژ شد، باید از ورودش ممانعت شود، اگر این اتفاق نیفتاد و حضور افراد بدون ماسک چند بار تکرار شد، به مدیر پاساژ تذکر داده می‌شود و اگر باز هم این موضوع مورد توجه قرار نگرفت، پاساژ تعطیل می‌شود.

عروسی و عزای کرونایی
وی افزود: بنابراین حوزه‌های نظارت در لایه‌های مختلفی تعیین شده است. باید توجه کرد که ما قصد نداریم مردم را اذیت کنیم، بلکه از مردم می‌خواهیم که به سلامتی دیگران احترام بگذارند. گزارش‌های متعددی داریم از اینکه یک فرد مبتلا وارد یک مراسم عروسی شده و بعد ۱۵۰ نفر مبتلا شده‌اند. مراسم عزا نیز به همین صورت. در یکی از مناطق که چهار مراسم برگزار شده بود، حدود ۶۰۰ نفر متلا داشتیم. این کار تجاوز به حقوق دیگران است. هم مسئولان و هم مردم باید این مسائل را رعایت کنند. نکته مهم دیگر این است که اگر فردی اطلاع داشته باشد که مبتلا است و این را کتمان کند، بزرگترین ضربه را به سلامتی جامعه وارد می‌کند. باید توجه کرد که کووید-۱۹ هم مانند سایر بیماری هاست و فردی که مبتلا می‌شود باید در خانه بماند و ۱۴ روز خودش را قرنطینه کند و بعد از آن هم اگر بیرون آمد، حتما از ماسک استفاده کند.

تفویض اختیار استانی برای اعمال محدودیت در مناطق قرمز
رییسی در ادامه گفت: تاکنون دو تصمیم مهم در ستاد ملی مقابله با کرونا اتخاذ شده است؛ اول اینکه شهرستان‌هایی که در یک استان قرار گرفتند و شرایط قرمز دارند، اختیاراتی به آن‌ها داده شده تا بتوانند محدودیت فعالیت برخی صنوف و اماکن پرتجمع را داشته باشند. به استانداران این اختیار داده شده تا در این شهرستان‌ها یکسری رده‌های شغلی مانند تالارها، سینما و جاهایی که تجمع زیاد است را به مدت یک هفته تعطیل کنند و اگر باز هم نیاز باشد که این محدودیت تمدید شود، مجددا آن را تمدید می‌کنند. این اقدام هم یکی از تصمیمات خوبی بود که اتخاذ شد. در بسیاری از مناطقی که درگیر بودیم مانند خوزستان، جاهایی بودند که تجمعات زیاد و مراسم‌های مختلف برگزار می‌شد. یکی از تصمیمات دیگر که استانداران ملزم شدند آن را با شدت بیشتری مورد نظارت قرار دهند، عدم برگزاری مراسم‌هایی مانند عروسی و عزا بدون رعایت پروتکل‌ها است که باید از این اقدام جلوگیری کنند. زیرا گزارش‌های زیادی در سراسر کشور داشتیم که بعد از برگزاری این مراسم‌ها موارد مثبت بیماری افزایش یافته است.

نوع ماسک مهم نیست
معاون بهداشت وزارت بهداشت ادامه داد: اینکه دنبال این باشیم که از چه ماسکی استفاده کنیم، با صراحت می‌گویم که نوع ماسک خیلی مهم نیست، بلکه استفاده از ماسک مهم است. حتی اگر یک پارچه باشد و جلو بینی و دهان را بگیرد، کفایت می‌کند. به همین دلیل باید به سمت تولید ماسک‌های پارچه‌ای خانگی و قابل شست‌وشو رویم. خانواده‌ها می‌توانند با یک پارچه ساده برای اعضای خانواده ماسک تهیه کنند و اصلا نیاز نیست که ماسک فیلتردار و N۹۵ و… بخواهیم استفاده کنیم. بنابراین تاکید می‌کنم که استفاده از ماسک مهم است. زیرا شانس انتقال را بسیار کاهش می‌دهد. اگر در جمعی دیدید که یکی دو نفر هم ماسک نزدند، بسیار بترسید. زیرا ممکن است این افراد مبتلا باشند و با یک سرفه یا عطسه انتقال انجام شود. به همین دلیل تذکر دادن به افرادی که ماسک نمی‌زنند، بسیار مهم است.

برای مراجعه به مراکز درمانی، مطب‌ها و داروخانه‌ها ماسک بزنید
رییسی گفت: در عین حال زمان ماندن در یک فضای سربسته نیز حائز اهمیت است. هرچه به مدت طولانی‌تری در یک فضای سربسته بمانید و افراد دیگر هم در آنجا حضور داشته باشند، شانس انتقال بالاتر می‌رود. به همین دلیل ما سعی می‌کنیم که اگر برای کاری ضروری به مکانی سربسته می‌رویم، به گونه‌ای برنامه‌ریزی کنیم که در حداقل زمانی در آنجا حضور داشته باشیم. نکته مهم دیگر اینکه افراد هنگام حضور در مراکز درمانی، مطب‌ها و داروخانه‌ها حتما ماسک بزنند، بعد از برگشت هم دست‌هایشان را شسته و مسائل بهداشتی را رعایت کنند.

تعطیلی مراکزی که پروتکل‌ها را رعایت نمی‌کنند
وی درباره وضعیت فاصله‌گذاری هوشمند و احتمال بازگشت محدودیت‌ها، گفت: در زمینه بازگشت محدودیت‌ها چند نظر وجود دارد؛ یکی اینکه اگر میزان بروز و شیوع بیماری در یک استان زیاد شد و آن استان قرمز شد، کل استان را قرنطینه کرده و ببندیم. یک نظر این است که آن شهر خاص را قرنطینه کنیم و یک نظر هم این است که محل‌هایی را که منجر به بیماری شده‌اند، تعطیل کنیم. دنیا به مرحله سوم رسیده است. اکنون اگر یک شهرستان وضعیت قرمز دارد، نیازی نیست که کل استان یا شهرستان را تعطیل کنیم؛ چراکه امکان‌پذیر هم نیست، اما بحث بازگشت و رعایت پروتکل‌ها حرف درستی است. بر همین اساس یکی از برنامه‌هایی که از امروز با شدت بیشتری اعمال می‌شود، این است که مراکزی که پروتکل‌ها را رعایت نمی‌کنند، قطعا تعطیل خواهند شد. در این مدت هم ۲۸۲ هزار امکنه و صنف به دلیل عدم رعایت پروتکل‌ها تعطیل شدند و این اقدام تشدید می‌شود. هوشمندسازی به این معنا است که نقطه مشکل‌زا را ببندیم. طبق ارزیابی ما از اردیبهشت ماه که در پایین‌ترین سطح بیماری بودیم، اما بعد از آن به دلیل عدم رعایت پروتکل‌ها بیماری یک موجی گرفت.

سرعت‌ بالای کرونا در دنیا
رییسی اظهار کرد: البته باید توجه کرد که دیگر استان‌های درگیر بیماری، همان استان‌های قبلی نیستند. در دنیا هم به همین صورت است. باید توجه کرد که ۶۰ درصد کل مبتلایان دنیا در یک ماه گذشته بوده است. یعنی ویروس در دنیا سرعت بسیار بالایی گرفته است. کشوری مانند آمریکا طی ۲۴ ساعته گذشته برای اولین بار ۵۰ هزار مبتلا شناسایی کرده است. فاصله‌گذاری هوشمند موفق نبوده که اگر بود، دچار این وضعیت نمی‌شدیم. زیرا پروتکل‌ها رعایت نشده است.

وی که در یک برنامه تلویزیونی صحبت می‌کرد، با بیان اینکه در شیوع بیماری کووید-۱۹ چند عامل وجود دارد، گفت: یکی از عوامل میزان شیوع و بروز بیماری و دوم سرعت رشد بیماری که باید روی آن متمرکز شویم. ما در یک شهرستان میزان رعایت مردمو میزان بروز بیماری را می‌سنجیم. اگر ببینیم که مردم رعایت نکرده و میزان بروز بالا می‌رود، محدودیت‌ها را تمدید می‌کنیم. در غیر این صورت با شرایط رعایت پروتکل‌ها بازگشایی می‌کنیم.

واکسن کرونا تا یک سال دیگر به دست ما نمی‌رسد
معاون بهداشت وزارت بهداشت تاکید کرد: این بیمار واکسن ندارد و تا یکسال دیگر هم واکسن به دست ما نمی‌رسد. حتی اگر تا دو ماه دیگر هم واکسن در اروپا و آمریکا تولید شود که نمی‌شود، باز هم به دست ما نخواهد رسید. زیرا اولا ما در تحریم هستیم و اگر در آمریکا تولید شود، به راحتی به دست ما نخواهد رسید. در عین حال باید خودمان را برای یکسال زندگی با این ویروس آماده کنیم. بنابراین استفاده از ماسک ارزان‌ترین و موثرترین و عملی‌ترین راهی است که داریم و دوم تعهد به مسئولیت اجتماعی به طوری که افراد مبتلا از خانه خارج نشوند و اگر خارج شد، بسیار رعایت کند.